Image by Jan Alexander from Pixabay
Definicja władającego nieruchomością nie pojawia się w aktach prawnych. Jednakże w ustawie definiuje się posiadacza samoistnego jako osobę lub podmiot władający gruntem na zasadach samoistnego posiadania[1].
W ewidencji gruntów i budynków jako władającego wskazuje się osobę oraz jej prawa do nieruchomości a gdy nie jest możliwe ustalenie władającego na podstawie § 11 ust. 2 ustawy o ewidencji gruntów i budynków, wskazuje się władanie na zasadach posiadania samoistnego, co wymaga udowodnienia przed organem ewidencyjnym formy takiego władania w trakcie postępowania administracyjnego.
Spis treści:
Władający nieruchomością – kodeks cywilny, ewidencja gruntów.
Wpisanie w ewidencji gruntów i budynków posiadacza samoistnego jako władającego na zasadach posiadacza samoistnego po ustaleniu w procedurze administracyjnej takiego stanu faktycznego nie oznacza, iż takiemu władającemu przysługuje prawo do nieruchomości. Wskazane zapisy oraz ustanowienie w rozporządzeniu definicji posiadacza samoistnego uzasadnione jest faktem, iż organ administracyjny nie jest kompetentny do dokonywania ustaleń faktycznych mających stanowić przesłankę materialnoprawną ustaloną w art. 172 kodeksu cywilnego dla zasiedzenia.
Wpisanie do ewidencji gruntów i budynków posiadacza samoistnego władającego na zasadzie posiadania samoistnego tzn. właścicielskiego bez prawnego tytułu własności jest czynnością administracyjną techniczną. Nie tworzy prawa, nie tworzy ustaleń stanu faktycznego a wskazuje jedynie osobę użytkującą aktualnie nieruchomość, której stan prawny jest nieuregulowany.
Władający nieruchomością bez tytułu prawnego.
Fakt wpisania władającego na zasadzie posiadania samoistnego sugeruje, że użytkownik zajmujący nieruchomość korzysta z niej bez tytułu prawnego, bez przeprowadzonych postępowań spadkowych czy też bez przeprowadzonego dawniej działu majątku spadkowego.
Władający a właściciel – różnice.
Władający na zasadach posiadania samoistnego korzysta z nieruchomości jak właściciel jednak właścicielem nie jest. Właściciel z kolei jest osobą, której prawo własności do nieruchomości przysługuje z konkretnego tytułu prawnego np. nabycia w drodze zawarcia umowy sprzedaży lub w drodze dziedziczenia.
Dziedziczenie nieruchomości po władającym – czy można?
Dziedziczenie nieruchomości po władającym, korzystającym z nieruchomości jak właściciel jest możliwe w odniesieniu do zastanego stanu faktycznego. Jeżeli władający na zasadach posiadania samoistnego nie uregulował stanu prawnego nieruchomości i nie uzyskał właściwego tytułu własności, nie jest możliwe dziedziczenie przez spadkobierców nieistniejącego tytułu własności. Możliwe jest jednak dziedziczenie stanu faktycznego czyli posiadania nieruchomości. Spadkobierca może korzystać z nieruchomości, która była w posiadaniu spadkodawcy na analogicznych zasadach jak czynił to spadkodawca.
Czy posiadanie władającego wchodzi w skład spadku i jest dziedziczone?
Posiadanie władającego jest dziedziczone i wchodzi w skład spadku. Niejednokrotnie na ten temat wypowiadały się sądy w orzeczeniach sądowych. Stanowisko ujednolicił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 16 listopada 2017 r. o sygnaturze akt V CSK 15/17. Jak wskazuje powołane wyżej postanowienie: ”Dziedziczenie posiadania rzeczy polega na przejściu na spadkobierców – z mocy prawa, z chwilą otwarcia spadku – wszystkich skutków prawnych, jakie wynikały z jej posiadania przez spadkodawcę”[2].
[1] ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROZWOJU, PRACY I TECHNOLOGII z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków
[2] Postanowienie z dnia 16 listopada 2017 r. o sygnaturze akt V CSK 15/17
