Zasiedzenie udziału współwłaściciela.

Zasiedzenie udziału we współwłasności stanowi doniosły z punktu widzenia prawnego problem, bowiem z art. 172 §1 i §2 kodeksu cywilnego, konstruującego definicję legalną zasiedzenia nie wynika wprost możliwość nabycia tą drogą ułamkowego udziału we własności[1]. Zachodzi konieczność odwołania się do przepisów o własności.

Różne stany faktyczne, trudności praktyczne powstałe na tle zasiedzenia udziału w prawie własności doprowadziły do powstania bogatego orzecznictwa sądowego w tym zakresie.

Warunkiem zasiedzenia udziału we współwłasności należącego do pozostałych współwłaścicieli jest posiadanie samoistne. Posiadanie samoistne jest władaniem nieruchomością. Na posiadanie samoistne składają się dwa elementy, faktyczne władanie nieruchomością oraz stosunek psychiczny władania, z wolą władania dla siebie a nie dla kogoś innego.

Zasiedzenie udziału – współwłaściciel nie interesuje się nieruchomością (domem, działką, mieszkaniem).

Bardzo często zdarza się, że zakres władztwa nad nieruchomością nie pokrywa się z wysokością posiadanego przez współwłaściciela udziału.

Fakt nieinteresowania się nieruchomością przez pozostałych współwłaścicieli nie zawsze świadczy o tym, iż nie korzystają oni ze swojego prawa. Jednocześnie rozszerzone władztwo nad nieruchomością ponad swój udział, nie zawsze oznacza posiadanie samoistne udziałów należących do pozostałych współwłaścicieli.

W orzecznictwie podkreśla się, że współwłaściciel nieruchomości, czy to domu, działki czy mieszkania ma prawo do braku starannego działania w stosunku do własności nieruchomości, których jest współwłaścicielem.

Kryteria uznania współwłaściciela za posiadania samoistnego udziałów pozostałych współwłaścicieli są zaostrzone.

Zasiedzenie udziału a współwłaściciel który twierdzi, że płaci czynsz, podatki, robi remonty.

Opłacanie podatków, czynszu, robienie remontów i wykonywanie innych działań wobec przedmiotu współwłasności nie zawsze jest dowodem świadczącym o rozszerzeniu posiadania samoistnego na udział pozostałego współwłaściciela. Konieczną przesłanką zasiedzenia w odniesieniu do zasiedzenia udziału współwłaściciela jest zamanifestowanie swojego zamiaru współwłaścicielowi. Współwłaściciel musi wyraźnie wykroczyć poza uprawnienia przyznane mu przez kodeks cywilny w art. 206 Kodeksu Cywilnego[2].

W orzecznictwie przyjmuje się, że sam fakt niewykonywania uprawnień właścicielskich, w postaci posiadania, wobec nieruchomości przez pozostałych współwłaścicieli, 187 nie może prowadzić do wniosku, iż posiadający współwłaściciel objął całą rzecz w posiadanie samoistne, prowadzące do zasiedzenia[3].

[1] Zasiedzenie udziału we współwłasności nieruchomości przez jednego ze współwłaścicieli Adrian Malicki Rok: 2016, IUSNOVUM 2016, Nr 3, str. 179.

[2] Tamże…

[3] Postanowienie SN z 29.6.2010 r., III CSK 300/09.