Nabycie nieruchomości w tym także działek bez udziału notariusza niesie za sobą poważne konsekwencje. Zakup działki bez zachowania formy aktu notarialnego powoduje, że skutek przeniesienia własności nie następuje. Rodzi to poważne trudności, z którymi przyjdzie mierzyć się osobom zamieniającym lub następcom prawnym tych osób.
Spis treści:
Zwykła umowa zakupu a akt notarialny zakupu działki – różnice.
Dla zachowania ważności sprzedaży działki konieczne jest zawarcie umowy w formie wymaganej przez przepisy prawne tj. w formie aktu notarialnego.
Czy umowa pisana odręcznie jest ważna?
Zwykła umowa pisemna zakupu działki jest nieważna.
Art. 158 kodeksu cywilnego Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione. |
Działka kupiona bez notariusza a dziedziczenie spadku.
Fakt, iż w przeszłości dokonano nabycia działki bez prawnie zachowanej formy notarialnej nie ma wpływu na dziedziczenie spadku. Wskutek zawarcia nieważnej umowy działku doszło do przeniesienia posiadania.
Orzecznictwo sądowe ma w kwestii dziedziczenia posiadania dwojakie stanowisko.
Jak uregulować grunt kupiony na podstawie odręcznej umowy?
Uregulowanie prawa własności nabytego nieformalną umową gruntu będzie uzależnione od tego kiedy doszło do zawarcia odręcznej umowy sprzedaży lub zamiany, od tego czy osoby, które są stronami umowy sprzedaży żyją i innych okoliczności, które należy zweryfikować. Uregulowanie stanu prawnego nieruchomości, która została sprzedana na podstawie odręcznej umowy wymaga ustalenia zaistniałych okoliczności i zbadania przesłanek prawnych w przepisach kodeksu cywilnego, na których będzie można oprzeć żądanie.
Istotne znaczenie z punktu widzenia oceny dobrej lub złej wiary w związku z zawarciem umowy będzie miała przyczyna, dla której nie dochowano właściwej dla przeniesienia własności nieruchomości formy umowy
Nieformalnie zapisany dom przez ojca.
Nieformalne przekazanie domu przez ojca jednemu synowi, podobnie jak w przypadku nieformalnej zamiany działek może w przyszłości rodzić poważne konsekwencje i prowadzić do problemów związanych z uregulowaniem prawa własności zabudowanej domem nieruchomości. Niedopuszczalny będzie obrót prawny nieruchomością, której stan prawny jest niejasny. Niemożliwe będzie także uzyskanie kredytu hipotecznego czy dopłat związanych z modernizacją lub innych.
Dom użytkowany ponad 40 lat przez nieformalnie obdarowanego, jednego syna.
Wydawać by się mogło, iż nieformalnie obdarowany syn, który przez ponad 40 lat użytkuje dom otrzymany od ojca, jest jego prawowitym właścicielem. Nic bardziej mylnego. Dokonanie nieformalnej umowy darowizny nie odnosi skutku prawnego, nieformalna umowa darowizny nieruchomości jest umową nieważną. Mimo, iż obdarowany syn włada nieruchomością jak właściciel i w taki sam sposób użytkuję nieruchomość nie jest prawnym właścicielem.
W przyszłości może zachodzić konieczność uregulowania własności np. gdy pojawi się konieczność złożenia wniosku o dotację na założenie alternatywnych źródeł energii, przebudowy czy remontu lub z innych powodów i wówczas będzie zachodziła konieczność uregulowania w prawidłowy sposób prawa własności.
Rodzina domaga się spadku – nieformalnie przepisanego domu.
Gdy po wielu latach użytkowania nieformalnie przepisanego domu, rodzina zaczęła domagać się spadku, jego części lub spłat może dojść do nieporozumień rodzinnych. Nieformalnie obdarowany, który od wielu lat lub dziesięcioleci użytkuje nieruchomość jakby był właścicielem będzie musiał podjąć działania, które spowodują uregulowanie stanu prawnego nieruchomości. Jeżeli jednak od daty nieformalnej darowizny nie upłynął długi czas, a nieruchomość weszła do majątku spadkowego sprawa może się komplikować.
Jak uregulować własność domu żeby rodzina nie wzięła go sobie jako spadek.
Jeżeli nieruchomość, którą spadkobierca rozdysponował nie ma uregulowanego stanu prawnego, bowiem darowizna została dokonana bez zachowania można rozważyć różnego rodzaju wszczęcie różnych postępowań sądowych. Najczęściej do uregulowania stanu prawnego nieruchomości, która została przekazana w drodze odręcznej darowizny jest droga postępowania o stwierdzenie zasiedzenia.
Nieformalna darowizna w rodzinie.
Dawniej nieformalne darowizny bez udziału notariusza były częstą praktyką. Wielokrotnie dochodziło do podziału majątku spadkowego czy gospodarstwa rolnego poprzez dokonanie przez rodziców nieformalnych darowizn. Taki sposób rozdysponowania majątkiem powodował jednak, że prawo do gruntu stawało się w istocie nieuregulowane. Faktyczne podziały nieruchomości między obdarowanych dawniej powodowały problemy prawne związane z własnością dla dalszych spadkobierców.
Czy darowizna ustna jest ważna?
Ustna darowizna nie jest ważna jeżeli przedmiotem darowizny jest nieruchomość lub jej część. Wykonanie darowizny i wydanie nieruchomości w posiadanie nie powoduje przejścia prawa własności. Taki sposób przekazania nieruchomości powoduje, że dochodzi jedynie do faktycznej zmiany użytkownika, korzystającego mimo, że obdarowany korzysta z przedmiotu darowizny jakby to była jego własność.
Darowizna bez notariusza a prawo.
Darowizna bez udziału notariusza narusza przepisy prawne dotyczące formy przeniesienia własności nieruchomości. Ustna darowizna czy darowizna w formie pisemnej bez udziału notariusza powoduje, że własność nieruchomości nie została przekazana zgodnie z prawiem a co za tym idzie, umowę taką traktować należy jako nieważną.
Dokonana w dawnych latach darowizna bez zachowania właściwej formy może w przyszłości spowodować problemy dla obdarowanego dotyczące podziału, sprzedaży, uzyskania kredytu hipotecznego, dzierżawy czy inne.
Czy można dziedziczyć nieformalną darowiznę po rodzicach?
Nieformalnie przekazana przez rodziców działka, której stan prawny jest niezgodny z rzeczywistym stanem faktycznym wchodzi do majątku spadkowego. Spadkobiercy mogą domagać się zwrotu przedmiotu nieformalnej darowizny jeżeli nie upłynął odpowiedni czas do zasiedzenia. Spadkobiercy po rodzicach mogą wykorzystać przysługujące im roszczenia i domagać się majątku po rodzicach. Może się okazać, że nieformalnie darowana nieruchomość wejdzie do majątku spadkowego i zostanie podzielona w ramach działu spadku pomiędzy wszystkich spadkobierców.
Rodzice otrzymali ustną darowiznę od dziadków.
Rodzice, którzy otrzymali ustną darowiznę nieruchomości powinni niezwłocznie podjąć działania w celu uregulowania stanu prawnego tej nieruchomości zgodnie z prawem. Jeżeli zawarcie umowy darowizny we właściwej formie nie jest już możliwe, trzeba przeanalizować sytuację prawną i rozważyć różne możliwości wyprostowania stanu prawnego nieruchomości po rodzicach i dziadkach.