Jak usunąć bałagan w księdze wieczystej?

W księdze wieczystej, w której nie dokonywano na bieżąco zmian poprzez usuwanie nieaktualnych wpisów może panować bałagan. Czyszczenie księgi wieczystej, która jest nieaktualna lub, w której występują niezaskarżone błędy powstałe z różnych przyczyn mogą w przyszłości powodować trudności w sprzedaży nieruchomości, dla której księga wieczysta jest prowadzona czy też trudności w uzyskaniu kredytu bankowego. Przykładem może być nie tylko przejęcie banku rolnego przez inny bank[1] ale także obciążenia wpisane na rzecz nieznanych osób.

Jak usunąć starych właścicieli w księdze wieczystej?

Usunięcie wpisów własności dotyczących dawnych właścicieli nieruchomości można zaktualizować za pomocą wniosku o ujawnienie własności nowych właścicieli. W tym celu należy złożyć wypełniony formularz KW-WPIS oraz załączając do tego formularza dokumenty  potwierdzające tytuł prawny do nieruchomości.

Jak usunąć stare wpisy w dziale trzecim (III) księgi wieczystej?

Usunięcie starych wpisów w dziale trzecim i czwartym księgi wieczystej jest konieczne dla uregulowania rzeczywistego stanu faktycznego nieruchomości ze stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej. Istnieje ustanowione ustawą o księgach wieczystych domniemanie prawne, iż prawo jawne w księdze wieczystej jest zgodne z rzeczywistym stanem prawnym. Dlatego, aby można było mówić o uregulowanym stanie prawnym nieruchomości konieczne jest aby stan faktyczny był zgodny ze stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej.

Usunięcie starej służebności osobistej.

Usunięcie starej służebności osobistej w księdze wieczystej wymaga złożenia wniosku o usunięcie wpisu na formularzu oraz przedstawienia:

– oświadczenia o zrzeczeniu się służebności osobistej złożonego w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym

lub

-przedstawić orzeczenie sądowe wydane w postępowaniu wszczętym na podstawie art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, jeśli służebność osobista wygasła wskutek niewykonywania przez lat 10;

lub

-przedstawić akt zgonu osoby, której prawo jest ujawnione.

Usunięcie starego dożywocia.

W związku z tym, że prawo dożywocia wygasa wraz ze śmiercią dożywotnika, dla usunięcia wpisu dożywocia wystarczające jest złożenie wniosku na formularzu KW-WPIS oraz dołączenie skróconego aktu zgonu dożywotnika.

Niestandardowymi podstawami usunięcia starego wpisu dożywocia jest orzeczenie sądu rozwiązujące umowę dożywocia lub orzekające zamianę praw wynikających z dożywocia na dożywotnią rentę.

Usunięcie starego zakazu zbywania.

Usunięcie starego zakazu zbywania nieruchomości ustanowionego dla zabezpieczenia roszczenia osoby mającej w tym interes prawny wymaga podjęcia niestandardowego sposobu działania. Nie wystarczy samo złożenie wniosku o usunięcie zakazu zbywania nawet po prawomocnym zakończeniu postępowania, którego przedmiot był objęty zakazem zbywania.

Procedura uchylenia starego wpisu dotyczącego zakazu zbywania jest dwuetapowa.

Poza wnioskiem do sądu wieczystoksięgowego o usunięcie zakazu zbywania należy złożyć uprzednio uzyskane postanowienie stwierdzający upadek zabezpieczenia w postaci zakazu zbywania.

Usunięcie starych wpisów komorniczych i egzekucji.

Usunięcie starych wpisów komorniczych oraz wpisów związanych z prowadzeniem egzekucji wymaga złożenia wniosku o usunięcie wpisów na formularzu KW-WPIS oraz złożenia dokumentów stanowiących podstawę zakończenia postępowań lub zgodę właściwego komornika na potwierdzenie rzeczywistego stanu rzeczy w księdze wieczystej.

Usunięcie starych roszczeń z księgi wieczystej.

Usunięcie starych roszczeń z księgi wieczystej wymaga złożenia wniosku o usunięcie wpisu oraz potwierdzenia wygaśnięcia tych roszczeń w postaci odpowiednich dokumentów. Tam, gdzie uzyskanie dokumentów nie jest możliwe może być konieczne wszczęcie postępowania o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym w oparciu o art. 10 ustawy o księgach wieczystych.

Jak usunąć stare wpisy w dziale czwartym (IV) księgi wieczystej?

Usunięcie starych wpisów w dziale czwartym księgi wieczystej wymaga złożenia wniosku popartego odpowiednimi dokumentami, świadczącymi o tym, iż zabezpieczenie wpisane w dział czwarty księgi wieczystej wygasło. Jeżeli właściciel lub inna osoba mająca w tym interes prawny nie posiada dokumentów, na których się opierając mogłaby usunąć stary lub nieaktualny wpis, może skorzystać z możliwości przewidzianej w art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

Powołany wyżej artykuł umożliwia uzgodnienie niezgodności jaka występuje pomiędzy treścią księgi wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym. Może okazać się, iż np. zobowiązanie które było zabezpieczone wpisem do hipoteki wygasło lub zostało uregulowane a wierzyciel nie potwierdził tego faktu odpowiednim oświadczeniem. Brakujące oświadczenie o wyrażeniu zgody na wykreślenie hipoteki po wygaśnięciu zobowiązania stanowi dowód, bez którego wpis w dziale IV księgi wieczystej nie może być usunięty.

Po uzyskaniu orzeczenia sądowego opartego na art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, Sąd wieczystoksięgowy nie może odmówić usunięcia nieaktualnego wpisu w dziale IV księgi wieczystej.

Sprostowanie księgi wieczystej określane jako czyszczenie księgi wieczystej

W zależności od okoliczności stanu faktycznego sprostowanie księgi wieczystej i tym samym uregulowanie prawa własności gruntu może prowadzić przez postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia, postępowanie z wniosku o uwłaszczenie, poprzez przeniesienia wpisów dawnych z dawnych ksiąg gruntowych czy też wykorzystując  poprzednio obowiązujące akty prawne np. rejestrem austriackim lub innymi, aż do osiągnięcia oczekiwanego rezultatu czyli uzyskania tytułu własności.

Gdzie złożyć dokumenty do usunięcia wpisów w KW?

Dokumenty stanowiące podstawę wpisów w księdze wieczystej wraz z odpowiednimi formularzami należy złożyć w sądzie wieczystoksięgowym właściwym dla miejsca położenia nieruchomości. Dokumenty można złożyć bezpośrednio na biurze podawczym w budynku sądu lub przesłać drogą korespondencyjną.

Brak dokumentów do usunięcia wpisów w księdze wieczystej – co robić?

Stare wpisy w księdze wieczystej wymagają podjęcia działań co do uregulowania stanu prawnego nieruchomości z rzeczywistym, istniejącym stanem prawnym. Usunięcie starych wpisów z księgi wieczystej wymaga podjęcia analizy i sprecyzowania czego owe wpisy dotyczą oraz na rzecz jakich osób, podmiotów lub instytucji zostały ustanowione. Ustalenie tych kwestii pozwoli podjąć decyzję co do dalszego sposobu postępowania. Pewną trudność w usunięciu starych wpisów w księdze wieczystej może pojawić się, gdy właściciel lub spadkobierca właściciela nie dysponuje dokumentami świadczącymi np. spłacie kredytu czy pożyczki lub innymi stanowiącymi podstawę do usunięcia wpisów.

[1] Ustawa z dnia 12 czerwca 1975 r. Prawo bankowe.